تکاپو در اطلاعات و رویدادهای یزد و یزدیان در خبرها : تاریخ

نگاهی به اخبار شهر خشتی و فرهنگ و تمدن مردمان ایرانی اسلامی و غیر اسلامی یزد در طول تاریخ. از 1394

تکاپو در اطلاعات و رویدادهای یزد و یزدیان در خبرها : تاریخ

نگاهی به اخبار شهر خشتی و فرهنگ و تمدن مردمان ایرانی اسلامی و غیر اسلامی یزد در طول تاریخ. از 1394

تکاپو در اطلاعات و رویدادهای یزد و یزدیان در خبرها : تاریخ از 1394

پیوندها

۲۵ مطلب در آبان ۱۳۹۶ ثبت شده است

تاریخ انتشار: ۱۴:۲۲ - ۰۶ آبان ۱۳۹۶ - 28 October 2017
گفت و گو با آرش نورآقایی؛ فعال صنعت گردشگری
افزایش تعداد گردشگران ورودی به ایران باعث شد خیلی ها به سمت این بروند که راهنمای تور شوند.

عصر ایران؛ یوسف ناصری- در یک دهه اخیر تعداد توریست ها و گردشگران وروردی به ایران چند برابر افزایش داشته و از حدود یک میلیون نفر به 5 میلیون نفر افزایش پیدا کرده است. صنعت گردشگری، یکی از صنایع و بخش های اقتصادی است که به علت ماهیت خدمات رسانی آن، کاربر است و نیروی انسانی زیادی را شاغل به کار می کند.

راهنمای گردشگری فارغ التحصیلان رشته های غیر مرتبط را شاغل می کند؟/ضرورت تصویب قانون استفاده الزامی از راهنمای گردشگرییک توریست، علاوه بر این که در کشور مقصد به هتل و محل اقامت نیاز دارد به خدماتی از قبیل راهنمای گردشگری نیز احتیاج دارد تا شناخت مناسب تری از آن کشور کسب کند.

عصر ایران در گفت و گو با آرش نورآقایی، از فعالان صنعت گردشگری به این موضوع پرداخته است که آیا افزایش ورود توریست به کشور در افزایش به کارگیری از راهنماهای گردشگری ایرانی نقش داشته یا نه و این که با توجه به بالا بودن نرخ بیکاری در کشور، آیا فارغ التحصیلان رشته های غیر مرتبط با گردشگری می توانند برای اشتغال به کار وارد حوزه صنعت توریسم و شاخه راهنمای گردشگری شوند یا نه.

نورآقایی، دانشجوی مقطع لیسانس رشته کامپیوتر بوده که کار تحصیل در این رشته را رها کرده و نهایتا به صنعت گردشگری ورود کرده است. او عضو موسس و سپس عضو هیات مدیره انجمن راهنمایان گردشگری استان تهران بوده، از سال 1393 به مدت 2 سال به عنوان رئیس کانون سراسری انجمن های راهنمایان گردشگری فعالیت داشته و از چهره های شناخته شده در صنعت گردشگری ایران است.
گفت و گوی عصر ایران با آرش نورآقایی را در این زمینه می خوانید.


*** 

*آماری اعلام شده مبنی بر این که فعلا بیش از 41 درصد از افراد بیکار از فارغ التحصیلان دانشگاه ها هستند. این افراد بیکار، کسانی هستند که جویای کارند و متفاوت از کسانی هستند که از پیدا کردن شغل ناامید شده اند.

از طرف دیگر این بحث مطرح است که صنعت گردشگری، اشتغال زا هست و می تواند اشتغال ایجاد کند. شما خودتان تجربه خوبی در این زمینه دارید و در رشته کامپیوتر تحصیل کرده بودید اما سراغ صنعت گردشگری رفته اید. آیا گردشگری این پتانسیل را دارد برای ایجاد اشتغال و جذب فارغ التحصیلان رشته هایی به غیر از گردشگری؟

-گردشگری، با تخصص ها و حوزه های کاری مختلف ارتباط دارد. گردشگری، با صنایع دیگر ارتباط دارد از جمله با صنعت بیمه و با صنعت بانکداری.

بعضی از رشته های تحصیلی که در دانشگاه ها وجود دارد ممکن است با صنعت گردشگری مرتبط شوند اما داستان این است که چقدر صنعت گردشگری مان پیشرفت داده شده و اساسا چقدر گونه های مختلف صنعت گردشگری در مملکت ما رشد کرده است که بتواند صنایع وابسته به خود یا صنایع مرتبط با خودش را رونق بدهد و آن وقت ما بخواهیم به عنوان این که ایجاد اشتغال کنیم، صحبت کنیم.

من فکر می کنم خیلی راهی طولانی داریم و اساسا یک راه کوتاه مدت و حتی میان مدت نیست برای این که ما امیدوار باشیم کسانی که الان جویای کار هستند با رونق صنعت گردشگری دوام بیاورند و دارای شغل شوند.

زیرساخت هایی که برای رونق صنعت گردشگری باید به وجود بیاید و این که چقدر عزم ملی برای رونق صنعت گردشگری به وجود آمده یا به وجود خواهد آمد، جای بحث دارد. کارشناسان، همیشه آمارها و اطلاعاتی ارائه می کنند که مربوط به ایران نیست و اساسا یک نظریه است. یعنی نظری و تئوریک صحبت می کنند.

برای کسانی هم که مسئولیت دارند این داستان اینقدر می تواند جذاب باشد که با آمارهای غیر واقعی، صحبت هایی داشته باشند. به همین دلیل بررسی کارشناسی این موضوع، خیلی مهم است.

*شما در جایی گفته اید که تحصیل در دانشگاه را رها کرده اید ولی در روزمه شما نوشته شده که فوق دیپلم کامپیوتر دارید. پس تحصیل در دانشگاه را رها نکرده اید؟

-من در مقطع لیسانس درس می خواندم ولی چون درس خواندن را رها کردم فوق دیپلم گرفتم.

*مدرک معادل گرفته اید یعنی همان فوق دیپلم.

-بله. همان واحدهایی را که گذرانده بودم محاسبه کردند.

راهنمای گردشگری فارغ التحصیلان رشته های غیر مرتبط را شاغل می کند؟/ضرورت تصویب قانون استفاده الزامی از راهنمای گردشگری

*شما بعد از این که تحصیل در دانشگاه را نیمه کاره رها کردید سراغ مشاغلی در حوزه سخت افزار رفته اید و بعد کارهای مخابراتی هم انجام داده اید. چطور شد که نسبت به گردشگری علاقه پیدا کرده و وارد صنعت گردشگری شدید؟

-من یک نمونه هستم. در این شغلی که آمده ام و به عنوان راهنمای گردشگری یا به عنوان مشاور فعالیت می کنم از تخصص قبلی خودم، استفاده نمی کنم. این هم به خاطر این که یک اتفاق افتاده و من وارد این صنعت شده ام. اساسا من کیس(نمونه/Case) برای مطالعه این داستان نیستم.

یک اتفاق بوده و چون در شغل های قبلی خودم، خیلی سفر می کردم و سفر، جزئی از زندگی و شغل های قبلی من بود بر اساس اتفاقی که یک آدم سر راه من قرار گرفت به این حوزه کاری، روی آوردم و نه این که یک فرآیند قابل بررسی باشد برای این که دیگران هم بتوانند این فرآیند را طی کنند.

*آن ملاقاتی که اتفاق افتاده چگونه بوده که شما تشویق شده اید از آن به بعد در صنعت گردشگری فعالیت کنید؟

-من با یک توریست آشنا شدم و دوست شدم. در واقع فهمیدم که این کار چقدر می تواند جذاب باشد. خودم هم سفر می کردم ولی به عنوان توریست نبودم و فقط به خاطر شغل خودم سفر می کردم چه سفرهای داخلی و چه خارجی. بعد دیدم می توانم این اتفاق را جزو آینده خودم قلمداد کنم.

*شما دوره هایی در زمینه های راهنمای فرهنگی و طبیعت گردی گذرانده اید. در حوزه ای که ورود پیدا کرده اید یعنی راهنمای گردشگری، الزاما نیاز به مدرک دانشگاهی هست یا علاقه مندی به این کار مهمتر است؟

-موقعی که ما شروع به کار کردیم دیپلم نیاز داشت ولی به نظرم، الان مدرک دانشگاهی نیاز است. چون صنعت گردشگری، هر چه بیش تر رشد می کند آدم های متخصص تر باید بیایند.

موفقیت در این شغل هم محدود به تخصص نیست. اولا آدمی که می خواهد به عنوان راهنمای گردشگری فعالیت کند باید از قدرت بدنی و جسمی متوسطی برخوردار باشد. از یک قدرت روحی باید برخوردار باشد. بتواند با دیگران، تعامل داشته باشد. آدم برون گرایی باشد. اهل مطالعه باشد.

ویژگی های فردی و نوع تربیتی که یک شخص دارد خیلی می تواند اثرگذار باشد. فارغ از این که ما باید تخصص داشته باشیم یا نه.

چون ممکن است فردی در عرصه گردشگری یا جهانگردی مدرک دکترا داشته باشد و نتواند راهنمای خوبی باشد ولی فردی که یک شغل غیر مرتبط با گردشگری دارد، بتواند راهنمای خوبی شود. بنابراین، یک بخش از موفقیت در کار به ویژگی های فردی برمی گردد.

*شما فقط راهنمای گردشگران خارجی که به ایران آمده اند هستید؟

-خیر. من ایرانی ها را نیز به خارج از کشور می برم. همین طور خارجی هایی هم که به ایران می آمدند. البته یکی، دو سال است که این بخش ماجرا کمرنگ تر شده و بخش گردشگران خروجی را پُر رنگ تر دنبال کردم.

*برای راهنمایی گردشگران ایرانی در خارج از کشور، در چه حوزه هایی تجربه پیدا کرده اید؟

-من دوره فرهنگی و طبیعت گردی را گذرانده ام ولی عمدتا در حوزه فرهنگی فعالیت می کنم. به نظر خودم، در طبیعت گردی، تخصص لازم را به عنوان راهنمای خوب ندارم.

*تعداد توریست هایی که به ایران آمده اند در سال 1384 در حد یک میلیون و 162 هزار نفر بوده که در سال 1391 به 3 میلیون و 729 هزار نفر رسیده است.

در سال 1394 که اوج جذب توریست بوده تعداد 5 میلیون و 250 هزار نفر به ایران آمده اند. این افزایش ورود تعداد توریست به ایران، تاثیری در راهنمای گردشگری ایجاد کرد که نیاز باشد تعداد بیشتری از افراد راهنما در این حوزه فعالیت کنند؟

-فقط بحث تعداد بیش تر نیست. تغییر کیفیت همان راهنمای گردشگری هم باید اتفاق بیفتد. یعنی گر ما یک راهنمای تور داشته باشیم که در طول سال، درآمدش را به حدی برسانیم و او بتواند یک خانواده را اداره کند خیلی مهمتر از این است که دو نفر، راهنمای گردشگری باشند و در نیمی از سال، بتوانند به صورت نصفه و نیمه، درآمدی داشته باشند.

افزایش تعداد گردشگران ورودی به ایران باعث شد خیلی ها به سمت این بروند که راهنمای تور شوند. چون یکی از ساده ترین مشاغل در عرصه گردشگری، به نظر می رسد و نه این لزوما هست، راهنمای گردشگری است و هر فردی با هر تخصصی ممکن است که وارد این حوزه شود.

البته امکان دارد هر فردی نتواند مهماندار هواپیما شود یا رستوران را اداره کند یا رسپشن هتل(متصدی پذیرش/Reception) شود ولی ممکن است راننده تاکسی گردشگری و راهنمای گردشگری شدن، جزو راحت ترین مشاغل در عرصه گردشگری به نظر بیاید. در حالی که شاید واقعا خیلی راحت هم نباشد.

افراد زیادی تمایل پیدا کردند که راهنمای گردشگری شوند. تعداد آموزشگاه هایی که این دروس را تدریس می کردند زیادتر شد و افرادی ورود پیدا کردند و خواستند به عنوان راهنما فعالیت کنند. اما این که چقدر موفق بودند و این که چه تعداد راهنما از کار دست کشیدند و اساسا چه تنوعی ایجاد کرده ایم یا چه سازو کار درست و حسابی برای این موضوع در نظر گرفته ایم، باید بررسی و تحلیل شود.

راهنمای گردشگری فارغ التحصیلان رشته های غیر مرتبط را شاغل می کند؟/ضرورت تصویب قانون استفاده الزامی از راهنمای گردشگری

بین کشورهایی که بیش ترین تعداد توریست و گردشگر را به ایران فرستاده اند عراق رتبه اول را دارد و کشورهای جمهوری آذربایجان، افغانستان و پاکستان در رتبه های بعدی هستند.

این نوع توریست وارد شدن و این که عمده گردشگرانی که به ایران وارد می شوند از این کشورها هستند چه تاثیر خاصی روی حرفه راهنمای گردشگری دارد؟

-ربطی نباید داشته باشد. اساسا در همه جای دنیا، گردشگرانی که به یک منطقه می روند از کشورهای همسایه هستند.

اگر بررسی کنیم که از چه کشورهایی، بیش تر به پاریس و فرانسه می روند، بیش تر همان کشورهای اطراف فرانسه هستند یعنی اروپایی ها. خُب مگر این چه تاثیری می گذارد بر راهنمای گردشگری که در این حوزه فعالیت می کنند.

کشورهایی که اطراف ایران و همسایه ما هستند مسلمانند. این کشورهایی هم که گفتید عمده جمعیت شان شیعه است یا افراد شیعه مذهب زیادی دارند، گردشگران آنها مقصدشان مشخص است که در ایران، بیش تر به اماکن زیارتی می روند.

این وضع باعث می شود که در جاهایی اساسا از راهنمای گردشگری استفاده نکنند یا به زبان های خاص مثل عربی، راهنما نیاز داشته باشند. من فکر نمی کنم تعداد زیادی راهنمای گردشگری عرب زبان داشته باشیم. اساسا آنها گردشگرانی نیستند که از راهنمای گردشگری استفاده کنند.

گردشگرانی که از کشورهای همسایه به ایران می آیند خودشان هماهنگ می کنند و بدون این که ارز وارد این مملکت کنند از این اماکن مذهبی استفاده می کنند و برمی گردند. اگر اثری داشته باشد همین است که توضیح دادم.

*یک تعداد از توریست هایی که به ایران می آیند از کشورهای توسعه یافته هستند که درآمد بیش تری دارند. به طور خاص از کشورهای اروپایی به ایران می آیند از جمله از فرانسه یا آلمان. آیا برای این نوع گردشگران، راحت تر هست از خدمات راهنمای ایرانی استفاده کنند و حاضر باشند هزینه ها را پرداخت کنند و مثل گردشگران کشورهای همسایه نباشند؟

-بله. برای آنها چون اطلاعات مهم است به  همین دلیل اکثر آنها از راهنمای گردشگری استفاده می کنند.

*در سال های اخیر ورود توریست های اروپایی به ایران افزایش داشته است. در سال 1395 میزان رشد ورود گردشگران فرانسه در رتبه اول قرار گرفته و ورود توریست های کشورهای دیگر به ایران هم رشد داشته است. آیا این نوع افزایش ورود باعث شده که راهنمای گردشگری بیش تر مورد توجه قرار بگیرد؟

-به هر حال در سال های اخیر برگزاری کنوانسیون جهانی راهنمای گردشگری را در ایران داشتیم و تعداد 320 راهنمای گردشگری از کشورهای مختلف دنیا، در هفدهمین کنوانسیون جهانی کردشگری که در تهران برگزار شد حضور پیدا کردند. این راهنمایان با جاذبه های توریستی ایران آشنا شدند.

از طرف دیگر انجمن ها و تشکل های حوزه گردشگری تشکیل شدند. البته تبلیغاتی هم که در عرصه گردشگری در مملکت انجام شد باعث شد که تعداد بیش تری، راهنمای گردشگری داشته باشیم.

وقتی تعداد بیش تری راهنمای گردشگری داشته باشیم، تنوع کسانی که به زبان های مختلف تسلط دارند، بیش تر شد. این که این افزایش تعداد راهنمای گردشگری، آیا به صورت خوب رشد کرده یا نه، باید بررسی شود.

به هر حال راهنمای گردشگری داشته ایم که یک زبان خارجی را می دانستند و الان تلاش می کنند که زبان دیگری را هم یاد بگیرند یا این که همیشه از من سوال می کنند کدام زبان را به عنوان زبان دوم یا زبان سوم انتخاب کنند. یعنی این که دارند به عنوان شغل به راهنمای گردشگری نگاه می کنند و یک رویکرد مثبت را دیده اند.

*در سال 1395 نسبت به سال 1394 میزان ورود گردشگران فرانسوی به ایران 104 درصد رشد داشته است. کشور چک 53 درصد رشد ورود گردشگر به ایران داشته و در رتبه دوم رشد ورود به ایران قرار گرفته. هلند هم 43 درصد و در رتبه سوم است. آیا تفاوت خاصی بین توریست های اروپایی وجود دارد در استفاده از راهنمای ایرانی گردشگری؟

-در این کشورهایی که اشاره کردید، نه ولی ما شاهد این هستیم که بعضی از توریست هایی که از کشورهای شرق دور از جمله از کشور چین می آیند گاهی اوقات استفاده از راهنمای تور را جزو وظایف خودشان نمی دانند و ما در این زمینه مشکل داریم.

*توریست های این کشورها کلا علاقه ندارند از راهنمای ایرانی استفاده کنند؟

-بله. می خواهند هزینه های شان کاهش پیدا کند. قانون مدونی هم مثل ترکیه یا یونان نداریم. در ترکیه و یونان این قانون وجود دارد که هیچ توری حق ندارد بدون راهنما باشد. ما چنین قانونی نداریم.

این کشورها واجب کرده اند که تورها، راهنمای گردشگری داشته باشند. در کشورهای دیگر نداشتن راهنما باعث توقف اتوبوس و نگه داشتن تور و جریمه نمی شود ولی این دو کشور تا جایی که من می دانم نسبت به این موضوع سختگیر هستند.

آنها به این بهانه که ما راهنمای چینی زبان می خواهیم و شما راهنمای چینی زبان کم دارید یا ندارید، این کار را انجام می دهند. البته یک بخش از ماجرا هم این است که هزینه های آنها کاهش پیدا می کند.

راهنمای گردشگری فارغ التحصیلان رشته های غیر مرتبط را شاغل می کند؟/ضرورت تصویب قانون استفاده الزامی از راهنمای گردشگری

*در سال 1395 تعداد 9 میلیون نفر از ایران به خارج از کشور رفته اند. در سال های اخیر عمده گردشگران ایرانی به عراق و ترکیه و امارات رفته اند. در کشورهای دیگر و خدمات دادن به گردشگران ایرانی که به خارج از کشور می روند وضعیت چگونه است و آیا گردشگران ایرانی اعتقاد دارند که از تجربیات و اطلاعات راهنمای ایرانی در خارج از کشور استفاده کنند؟

-این اعتقاد را آژانس ایجاد می کند و برای آنها راهنما انتخاب می کند. گردشگران هم به این صورت از راهنما استفاده می کنند.

*شما عضو موسس و رئیس کانون انجمن های راهنمایان گردشگری سراسر کشور بوده اید. برای این که تعدادی از نیروی انسانی کشور جذب صنعت گردشگری و از جمله راهنمای گردشگری شود آیا می شود اقداماتی انجام داد یا اقداماتی انجام دادید که این شغل شناخته شود و جذب نیرو شود؟

-من و دوستانم کارهایی زیادی در این زمینه انجام داده ایم. ما کنوانسیون جهانی راهنمای گردشگری را در تهران برگزار کردیم. همچنین همایش ها و سمینارهایی برگزار شد که راهنمایان گردشگری، مبتکر آنها بوده اند.

تعداد 10 دوره برگزاری جشن راهنمایان گردشگری داشته ایم که من پیشنهاد آن را دادم و خودم 10 دوره را با همکاری دوستان برگزار کردم در 10 شهر و 10 استان مختلف ایران.

ما ارتباط کانون انجمن های صنفی راهنمای گردشگری را با فدراسیون جهانی راهنمای گردشگری ایجاد کردیم. این ارتباط منتهی شد به این که رئیس جمهور کشورمان و دبیرکل سازمان جهانی جهانگردی در کنوانسیون جهانی راهنمای گردشگری حضور داشتند.

*طبق آمارها از سال 1384 به بعد جذب توریست به ایران افزایش پیدا کرده و فقط در سال 1395 نسبت به سال 1394 حدود 300 هزار کاهش داشته ایم ولی یک روند افزایشی در جذب توریست داشته ایم. آیا امکان این هست که برای استفاده از راهنمایان گردشگری قانونی تهیه شود یا مقرراتی در نظر گرفته شود؟

-بله. ما این موضوع را بارها مطرح کرده ایم. حتما می شود و باید این کار را انجام داد. کشورهایی مثل ترکیه این کار را انجام داده و تورهای گردشگری خارجی ملزم شده اند که از راهنمای گردشگری اهل ترکیه استفاده کنند.

  • علیرضا آیت اللهی

مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان:

طرح جامع ویژه حفاظت از بافت تاریخی ابیانه تدوین می‌شود

شناسه خبر: 1557778 سرویس: استانها
شهر تاریخی ابیانه

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان از آغاز تدوین طرح جامع ویژه حفاظت از بافت تاریخی روستای ابیانه خبر داد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان،به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان، فریدون اللهیاری اظهار داشت: روستای تاریخی ابیانه یکی از منحصر به فرد ترین بافت‌های تاریخی را در میان روستاهای کشور به خود اختصاص داده و واجد ارزش های منحصر به فرد فراوانی است به گونه‌ای که هم اینک این روستا نامزد ثبت در فهرست میراث جهانی قرار گرفته است.

وی افزود: تدوین طرح‌های جامع و اسناد بالادستی نقش اساسی در حفاظت از بافت‌های تاریخی ایفا می‌کند، لذا با توجه به اینکه در زمینه حفاظت از بافت‌های تاریخی کشور، ارگان‌ها و نهادهای متعددی موثر می‌باشند، بنابراین تهیه و تدوین طرحی که با در نظر گرفتن تمامی قواعد و قوانین میراثی و قواعد سایر ارگان‌ها هماهنگ بوده و به سندی جامع برای همگان تبدیل شود بسیار مفید و ضروری خواهد بود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان تصریح کرد: با در نظر گرفتن مجموعه ارزش‌های تاریخی و فرهنگی روستای تاریخی ابیانه، تهیه طرح جامع و ویژه برای حفاظت از بافت این روستا با درخواست اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان در دستور کار شورای عالی معماری و شهرسازی کشور قرار گرفته است تا به این ترتیب با تدوین این طرح حفاظتی، گامی ارزشمند در راستای حفاظت از این روستای تاریخی برداشته شود.

وی درباره روند تدوین سایر طرح های حفاظتی این روستا بیان کرد: خوشبختانه تا کنون مطالعات ارزشمندی با محوریت پژوهشکده میراث فرهنگی کشور، اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان و پایگاه ملی ابیانه تهیه شده که این طرح‌ها مبنای تدوین طرح جامع و ویژه کشوری قرار خواهد گرفت، با این وصف با تکیه بر طرح‌های تدوین شده پیشین، مطالعاتی در حوزه‌های مختلف شناخت و حفاظت بافت تاریخی در تکمیل این طرح در دستور کار شورای عالی معماری قرار می‌گیرد.

اللهیاری درباره سایر ویژگی‌های این طرح جامع عنوان کرد: در این طرح جامع، حریم منطقه فرهنگی ابیانه به روز رسانی شده و این طرح پس از تدوین در پرونده ثبت جهانی این روستا برای ارائه به شورای جهانی ثبت قرار داده خواهد شد.

انتهای پیام/

  • علیرضا آیت اللهی

رئیس سازمان میراث فرهنگی در سمنان تبیین کرد:

"گردشگری" چقدر تا اهداف ۱۴۰۴ فاصله دارد؟ 

لایحه حمایت از گردشگری در راه بهارستان

علی‌اصغر مونسان




رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، هزینه مورد نیاز برای ایجاد یک شغل در این بخش را کمتر از یک سوم هزینه مورد نیاز برای ایجاد یک شغل در حوزه صنعت اعلام کرد.

به گزارش ایسنا، علی اصغر مونسان در حاشیه سفر به سمنان در جمع خبرنگاران از گردشگری به عنوان سومین صنعت پردرآمد دنیا نام برد و اظهار کرد: با وجود تعدد و تنوع ظرفیت‌های گردشگری در ایران تاکنون نتوانسته‌ایم از این ظرفیت‌ها بهره زیادی در راستای بهبود اقتصادی کشور ببریم.

وی با اشاره به رشد گردشگری در برخی کشورهای منطقه و همسایه ما افزود: برخی از کشورهای منطقه و همسایه علی‌رغم برخورداری از حداقل داشته‌ها و تاریخ و جغرافیای محدودتر نسبت به تاریخ غنی و تنوع جاذبه‌های گردشگری ایران توانسته‌اند رشد زیادی کرده و این صنعت را کشور خود توسعه یابند.

رئیس سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی، با بیا اینکه گردشگری در ایران با وجود قدمت آثار و تعدد آنها مغفول مانده اظهار کرد: دولت در همین راستا سند جامع گردشگری را در دستور کار قرار داده و علاوه بر آن در حال تدوین لایحه حمایت از آثار تاریخی و صنعت گردشگری هستیم که امید است نمایندگان در تصویب آن همکاری کنند.

مونسان، تدوین برش‌های استانی صنعت گردشگری را از دیگر برنامه‌های خود در این سازمان برشمرد و گفت: ما با وجود داشتن اسناد بالادستی نتوانستیم به اهداف سند و افق هدفگذاری شده برسیم که تلاش ما بر این است که این کاستی‌ها جبران شود.

معاون رییس‌جمهور با بیان اینکه براساس سند ۲۰ ساله باید در پایان این سند به ۲۰ میلیون گردشگر در سال برسیم، ادامه داد: متاسفانه با وجود اجرای چند برنامه ۵ ساله تعداد ورودی گردشگران ما سالانه به ۴ میلیون و ۹۰۰ نفر رسیدده استو ضمن اینکه تعداد گردشگران در دولت تدبیر و امید رشد بسیار خوبی داشته که باید ادامه بیابد.

وی بر ضرورت کمک به محقق شدن اهداف اسناد بالادستی و خصوصا سند چشم انداز ۱۴۰۴ تاکید و تصریح کرد: بخش گردشگری هم در زمینه افزایش درآمدهای کشور و هم در حوزه اشتغال می‌تواند به توسعه کشور کمک زیادی کند.

رئیس سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی، با بیان اینکه برای ایجاد هر اشتغال در بخش گردشگری به ۱۵۰ میلیون تومان اعتبار نیاز است، اضافه کرد: هزینه مورد نیاز برای هر شغل در صنعت ۵۰۰ میلیون توئمان است لذا با سرمایه‌گذاری کمتری می‌تواند درآمد و تولید بیشتری در بخش گردشگری داشت.

مونسان از درآمد ۲۴۰ میلیون دلاری ایران از محل صادرات محصول صنایع دستی در سال قبل خبر داد و افزود: این رقم باید به دو میلیارد دلار برسد اما متاسفانه چالش‌ها و مشکلاتی که در حوزه بازاریابی، برندینگ، مارکتینگ و طراحی و... داریم سبب شده که تاکنون این رقم محقق نشود.

وی یکی از ضعف‌های کشور در این بخش را تولید در تیراژهای پایین برشمرد و گفت: تولیدات ایران در این بخش هنوز دلی و در تیراژهای پایینی است که باید این شیوه را اصلاح و صنایع دستی را در تیراژهای بالاتری تولید و عرضه کنیم.

انتهای پیام

  • علیرضا آیت اللهی

وعده مرمت خانه تاریخی عرب مازار یزد و وضعیت نامناسب این بنای تاریخی

یزد - ایرنا - فروریختن بخشی از دیوار خانه تاریخی عرب مازار یزد حین تخریب بنای مجاور آن وضعیت نامناسب این خانه تاریخی را آشکارتر کرده؛ موضوعی که می تواند برای برخی دیگر از بناهای تاریخی شهر جهانی یزد نیز اتفاق بیفتد.

کمیته میراث جهانی یونسکو 18 تیر ماه 1396 در چهل و یکمین نشست خود درکراکوف لهستان، با اجماع اعضاء، شهر تاریخی یزد را در فهرست میراث جهانی ثبت کرد و به این ترتیب نخستین پرونده یکی از شهرهای تاریخی ایران در فهرست جهانی به ثبت رسید، پیش از ثبت جهانی بافت تاریخی شهر یزد حدود 750 هکتار از بافت تاریخی این شهر در سال 1384 به ثبت آثار ملی رسیده بود و اکنون حدود 200 هکتار از این بافت ثبت جهانی شده است.
استان یزد 6هزار و 500 اثر تاریخی دارد که از این تعداد، یکهزار و 850 اثر به ثبت ملی رسیده و یکی از این بناها که سال 1383 به شماره 13034 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده خانه عرب مازار است، این بنای تاریخی با توجه به نوع مصالح به کار رفته و معماری آن مربوط به اوایل دوره قاجار و نام آن برگرفته از مالک بنا است.
خانه عرب مازار سال ها پیش و پس از درگذشت مالک آن خالی از سکنه شد و روند تخریب آن شتاب گرفت تا جایی که اکنون بیشتر به یک مخروبه شباهت دارد و نیازمند توجه جدی برای مرمت است.

** فروش خانه عرب مازار در سال 1387 
یکی از نوادگان عرب مازار با بیان اینکه این خانه سال 1387 و پس از درگذشت جواد عرب مازار خالی از سکنه و انحصار وراثت شده، گفت: خانه عرب مازار در همان سال توسط وارثان به فردی فروخته شد.
پوران عرب مازار در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: خریدار این خانه گفته بود این بنا را پس از بازسازی و مرمت، به هتل سنتی تغییر کاربری می دهد.

** هشدار سال 1393 درباره تخریب خانه عرب مازار
یک فعال حوزه میراث فرهنگی و گردشگری فروردین 1393 نسبت به در معرض تخریب قرار داشتن خانه عرب مازار هشدار داده بود.
علی سعیدی در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه خانه تاریخی عرب مازار در بافت تاریخی یزد در وضعیت تخریب جدی قرار گرفته، افزوده بود: این خانه تاریخی در فهرست آثار ملی ثبت شده و جزو بافت تاریخی به شمار می رود.

** تخریب بنای مجاور خانه عرب مازار
چند روز پیش خبر تخریب مسجد حضرت رقیه (س) با قدمت کمتر از 40 سال در مجاورت خانه تاریخی عرب مازار توسط شهرداری یزد در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی یزد منتشر شد.
سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در این خصوص گفت: مسجد حضرت رقیه (س) واقع در کوچه نقیب الاشراف حدود 40 سال قبل و از مصالح آجر و آهن ساخته شده، که حدود یکماه قبل به علت آسیب دیدگی و نشست در معرض تخریب قرار گرفته بود.
ساشا ریاحی مقدم افزود: به دلیل شدت آسیب دیدگی و احتمال بروز خسارت جانی برای مردم، نگه داری و حفظ این بنا ممکن نبود و با توجه به درخواست های مکرر و مکاتبات انجام شده، اداره کل میراث فرهنگی با رفع خطر این مسجد توسط شهرداری موافقت کرد.
وی با بیان اینکه حین تخریب بخشی از دیوار آجری پلاک مسکونی مجاور این بنا نیز که سالهای قبل توسط شهرداری اجرا شده بود، تخریب شده، ادامه داد: پلاک مذکور به هیچ وجه جنبه تاریخی ندارد.

** 
به دنبال اظهارات این مسئول و بررسی های میدانی گزارشگر ایرنا، فرریختن دیوار خانه تاریخی عرب مازار، حین تخریب مسجد حضرت رقیه (س) به مسئولان میراث اعلام شد، اما تلاش ها برای کسب نظر سرپرست معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی یزد به دلیل حضور مستمر ریاحی مقدم در نشست های مختلف مانع از کسب اطلاعات در این خصوص شد.
با پیگیری های فراوان، سرانجام محمدرضا فلاحتی رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان یزد به همراه خبرنگار ایرنا در محل خانه عرب مزار حضور یافت و توضیحاتی در خصوص تخریب بخشی از بنای تاریخی خانه عرب مازار ارائه کرد.

** اختصاص اعتبار برای مرمت خانه عرب مازار
فلاحتی درباره تخریب دیوار خانه تاریخی عرب مازار به خبرنگار ایرنا گفت: بخشی از دیوار این خانه که پیشتر توسط شهرداری بنا شده بود، اخیرا هنگام تخریب مسجد رقیه (س) به داخل بنا فرور ریخت و بخشی از آوار مشاهده شده در این بنا ناشی از تخریب مسجد حضرت رقیه (س) است.
وی افزود: باتوجه به ثبت ملی خانه عرب مازار، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آمادگی دارد با مشارکت مالک یا مالکان در قالب طرح خانه های مشارکتی نسبت به بازسازی، مرمت، احیا و تغییر کاربری این بنا همکاری کند. 
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان یزد خاطر نشان کرد: بر این اساس امسال برای مرمت این بنا اعتباری تخصیص داده می شود و با کمک مالک یا مالکان برای مرمت و بازسازی آن طبق وضع اولیه و پیش از تخریب اقدام خواهد شد.
این مسئول یادآور شد: حدود 80 متر از پلاک در سال 1382 و قبل از ثبت در آثار ملی به دلیل رسیدگی نکردن توسط مالک یا مالکان تخریب شده است؛ بخشی از پلاک هم در سالهای پیش از آن به دلیل تعریض گذر نقیب الاشراف تخریب شده و در تعریض گذر قرار گرفته بود.
فلاحتی با بیان اینکه خانه عرب مازار پس از انحصار وراثت خالی از سکنه شده، ادامه داد: این خانه در اثر فرسایش و عوامل جوی تخریب و محل تردد افراد سودجو می شود که توسط شهرداری حصارکشی می شود.

** جهانی شدن، فرصتی برای مرمت بناهای تاریخی
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان یزد گفت: پس از ثبت جهانی بافت تاریخی این شهر دیدگاه های نسبت به بافت تاریخی تغییر کرده و بسیاری از افرادی که بافت تاریخی یزد را تهدید می دانستند به این نتیجه رسیدند که این مهم، فرصت و توانمندی مناسبی برای سرمایه گذاری است. 
فلاحتی افزود: اکنون بسیاری از یزدی های مقیم خارج از استان، حاضر به سرمایه گذاری در یزد هستند و بر این اساس به خرید بناها و خانه های قدیمی در بافت تاریخی برای سرمایه گذاری و تبدیل به اقامتگاه سنتی روی آورده اند.
حال که بافت تاریخی شهر یزد به ثبت جهانی رسیده است، انتظار می رود توجه به اماکن و بناهای تاریخی در این شهر، حتی بناهایی که در محدود ثبت جهانی هم قرار ندارد بیشتر شود و حداقل از تبدیل بناهای ثبت شده ملی به مخروبه جلوگیری به عمل آید.
استان یزد 2 هزار و 270 هکتار بافت تاریخی دارد و شهر یزد به عنوان نخستین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی جهان مشهور است. 
پیش از این باغ های دولت آباد یزد و پهلوان پور مهریز و قنات های زارچ و حسن آباد از استان یزد در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده بود.
یزد گنجینه ای از هنر، فرهنگ و تمدنی ایرانی را در خود جای داده است، که از آن جمله می توان به بناهای مذهبی، بقعه، مسجد، حسینیه ها، زیارتگاه های زرتشتیان، خانه های تاریخی، آب انبارها، باغ های تاریخی، بادگیرها و بازارچه ها اشاره کرد. 
این استان به همراه اصفهان و فارس به عنوان مثلث طلایی گردشگری ایران مطرح هستند و بیشتر گردشگران در سفر به ایران این سه استان را به عنوان مقصد گردشگری انتخاب می کنند. 
یزد با عناوینی همچون شهر بادگیرها، شهر کار، کاریز و کاهگل، دارالعباده، دارالعلم و دارالعمل، حسینیه ایران، شهر دوچرخه ها، شیرینی، شهر قنات، قنوت و قناعت و شهر آتش و آفتاب شناخته می شود. 

7532 / 6014/ گزارشگر: سعید صادقی مقدم** انتشار: کاظم شاملو
irnayazdd@

انتهای پیام /* 
  • علیرضا آیت اللهی

یزد یادگاری از قرون اولیه اسلامی 
 
 

سرکار خانم اسلامی     :یزد برخوردار از تاریخ وفرهنگ ارزنده ایست که بجای مانده از قرون واعصار بس کهن میباشد .این آثار بیش از همه الهام گرفته از شرایط مذهبی واجتماعی قرون اولیه اسلامی در سرزمین یزد بوده است .

فرهنگ ایران زمین ازدیرباز دارای شکوفائی ویژه ای بوده است که این شکوفائی در مقایسه با فرهنگ و تمدن ممالک همجوار ، رونق وشکوه فراوانی بیش ازاسلام داشته است بدین معنی که این فرهنگ در زمان هخامنشیان از رشد وپیشرفت بالایی برخوردار بود که با حمایت سلاطین ساسانی به اوج شکوفایی و ترقی خود رسید .پس از ورود اسلام به ایران بسیاری از مظاهر فرهنگ و تمدن این سرزمین به نوعی با مظاهر اسلامی پیوستگی برقرار نموده وبسیاری  از اعتقادات ومظاهر فرهنگ و تمدن این سرزمین به نوعی بامظاهر اسلامی پیوستگی برقرار نموده وبسیاری ازاعتقادات ومظاهر ایرانی که با اعتقادات اسلامی تضاد و دو گانگی  نداشت، در  مذهب  و رفتار مردم  حفظ گردید و درآثار فرهنگی  و تمدنی اسلام ،رنگ اسلامی به خود گرفت و در اندک زمانی این ارزشها و اعتقادات اسلامی در تمام جنبه های مادی و معنوی زندگی مردم این سرزمین کهن بصورت امری پایدار درآمد .آثارو بناهای تاریخی کهن نیزتقریبا بدون ویرانی سبک وسیاق اسلامی به خود گرفت .

سرزمین یزد در مسیر چندین هزار ساله فرهنگ و تمدن خود ، یادگارهای تاریخی با ارزشی از خود بجای نها ده و از این جهت ، خدمت شایانی به فرهنگ هنر ملی ـ  اسلامی ایران زمین نموده است . ارزش این بناها هنگامی نمایان میگردد که بخاطر بسپاریم این اثار تاریخی بجای مانده  در عمق دشت کویر یکی از مخوفترین مناطق کویری درسطح ایران و شاید جهان ،بدست توانای هنرمندان یزدی به یادگار مانده است .

بهره گیری از سبک معماری و نوع  مصالح بکار رفته درعصرسا سانی تا چند سده پس از فروپاشی این سلسله رواج داشته است .مسجد جامع فهرج وتاریخانه دامغان از مصادق برجسته آن میتواند به شمار آید .[1]

درمناطق کویری همچون یزد ،گل ومشتقات آن که به وفور در منطقه در دسترس بوده ،از اصلی ترین مصالح بکار رفته در بناهای تاریخی این خطه محسوب می گردید[2] .استفاده ازسنگ وچوب ـ آن گونه که از متون جغرافیایی بر می آید ـ در ساخت بناهای تاریخی سرزمین یزد کمتر بکارمی رفته است.[3]                             

زیرا به جهت عدم تطابق سنگ با شرایط اقلیمی منطقه ، علیرقم موجود در بسیاری از نواحی یزد ،به ندرت استفاده می شده است . بکار بردن چوب در مصالح ساختمانی به علت وجود «موریانه» در منطقه چندان متداول نبوده است . بنابراین معمار یزدی تنها از خشت و گل در ساختن بناهای تاریخی بهره می جست و هیچ ماده دیگری را نمی توانست جایگزین آن نماید.[4]

شرایط اقلیمی و طبیعی و موقعیت خاص منطقه ای ومصون بودن از حملات گسترده اعراب ،مغولان ،تیموریان موجب گردیده است تا کهنترین بناهای  تاریخی سرزمین ایران در یزد دیده شود.

این استان دارای بناهی تاریخی متعددی همچون :مساجد ،آب انبارها ،ساباطها ،بازارها، دژها،کاروانسراها ،آرامگاها و...میباشد که خود نمایانگرذوق و سلیقه هنرمندان یزدی و تلاش و همت وروحیه خستگی ناپذیر  کویر نشینان یزدی در برابر شرایط سخت و طاقت فرسای اقلیمی بوده است.

 

 

 

 

 

 

از روزگاران کهن ،بناهای مذهبی یکی از اصلی ترین عناصر بافت ،ساخت و شکل شهرها در جوامع مختلف به شمار می رفته اند که تحت عناوین گوناگو ن و در فرهنگها و مذاهب مختلف نمود عینی پیدا

نموده اند. در این میان ،مسجد به عنوان یکی از مهمترین عناصر معماری برخواسته از روح متعالی آیین اسلام از همان آغازظهوراین دین مبین ،همراه با جامعه بوده و هست . [5] در میان آثار تاریخی بجای مانده درکشور ،بناهای مذهبی مطابق با موازین ومعیارهای شریعت اسلامی بنیان نهاده شده اند.دراین مورد مساجد به عنوان تجلی گاه نورالهی و منبعث ازتعالیم اسلام ،رنگ ولعاب اسلامی به خود گرفت و غالبا این اماکن در محل تردد و رفت و آمد مردم بنا گردیده و بصورت پناگاه وملجایی برای مردم به ویژه زوار به شمار می آمده است.[6]

براین اساس کهنترین بناهای بجای مانده در ایران زمین پس از ورود دین مبین اسلام به کشور بصورت زیارتگاها و مساجد نمایان می شود .                 

در آبادی کوچکی که در دو کیلومتری « فهرج » واقع شده است ،بناهای تاریخی متعدد ی از روزگاران گذشته تاکنون به جهت وجود مقابری که متعلق به شهدای اسلام است، ساخته اند ،قبور شهدا در دو اتاق بزرگ متصل به هم واقع  است و ازدیربازمورد احترام مردمان یزد بوده است . اتاق اصلی این بنا دارای چندین قبر است که به مزار شهدای فهرج منسوب است ،اما نقوش سنگهای قبور این شهدا ثابت نمی کند که قبور از آن کیست وآیا واقعا متعلق به شهدای صدر اسلام است ؟ تنها یکی از آن قبور متعلق به شخصی بنام «مجدالدین حسن » میباشد .کنده کاریهای روی هر سنگ مرمر نصب شده بر قبور ،متعلق به قرن نهم هـ ـ ق است ظاهرا کهن ترین اثر بجای مانده در این مزار ، تکه آجر پخته ای استکه عبارت «بسم اله الرحمن الرحیم » به خط کوفی بر آن نقش شده است .[7]

مطابق با اظهارات مورخان محلی ،درگیری کوچکی در قصبه « فهرج » میان سپاه اسلام با مردمان این خطه روی داده و به کشته شدن تعدادی از مسلمانان منجر شده  است بنابراین علیرقم فقدان سنگ قبری مربوط به آن دوران نمی توان منکر قضیه دفن شهدای اسلام در این منطقه شد.چرا که بنا به ضرورت ومسئله تعقیب یزدگرد ،مسلمانان شهدای جنگهای خود را درهمان مناطق یا حداقل در مناطق همجوار آن دفن نموده و هرگز فرصت سنگ نوشته ای بر آنرا نیافته ند .

2ـمسجد جامع فهرج

تنها مسجد بجای مانده ازقرن اول هجری در ایران ،مسجد جامع فهرج میباشد.آنگونه که ازمنابع تاریخی برمی آید ،مسجد مذکور پس ازفتح ولایت یزد بدست سپاهیان اسلامبنا گردیده ،اما کتیبه ای که صدق این مدعا را تایید کرده باشد،در دسترسی نیست .نقشه این مسجد و قرارگرفتن محراب آن در محور عرضی و تزیینات بکار رفته در آن،حاکی از آن است این بنا تاریخی در صدر اسلام بنا گردیده است .[8]

مسجد جامع فهرج به عنوان کهنترین مسجد باقی مانده در ایران زمین در زمان سعید بن عثمان در سال 45 ه.ق بنا گردید که به واقع تقلیدی از طرح و شکل مسجد النبی و تلفیقی از سبک معماری کشور می باشد .[9]      

             

 

 

این بنا کاملا به سبک وسیاق معماری عصر ساسانی بنا گردیده ونقشه اصلی آن بسیار ساده می باشد .[10]

دلیل آن این است که فرماندهان سپاه اسلام به هنگام گسترش فتو حات خود در منطق همجوار از جمله ایران و مشاهده شکوه و عظمت فرهنگ و تمدن زوال گشته شان برآمدند .از این رو شروع به ساختن مساجد ،کاخها وعمارتهایی در مجاورت پایتخت سلسله ساسانی یعنی تیسفون نمودند . به دستور سعد بن ابی وقاص ـ فرمانده سپاه عرب در نبرد  قادسیه ـ در شهرک نظامی گونه مسجد و دارالعماره نصب نمودند .اما به دنبال مخالفتهای خلیفه دوم ـ عمر ـ واعزام یکی از وابستگان خود جهت تخریب این دروازه ،سردار قادسیه از اقدام خود صرف نظر کرد .[11]

دربناهای تاریخی سده های نخستین اسلامی بهره گیری ازسبک معماری ساسانی در سطح وسیعی مشهود است .خشتهایی به اندازه 5×32×32 ـ آنگونه که در عصر ساسانی مرسوم بوده ، تزیینات گچبری شکنجی وقوسهای ناری و تاقهای ناوی و آهنگ بکار رفته در مسجد جامع فهرج و تاری خانه دامغان وکاخ و مسجد اوخیدر خود گواه روشنی برصدق دعوای ماست .[12]

3ـ مسجد فرط

نام این مسجد که در منابع تاریخی به صورتهای « پذک » [13] ، « پتک »[14] ،« فرط »[15] آمده است ،در دوران امارت یکی از سرداران عباسی بر ولایت یزد بنام « احمد بن محمد زمچی » احداث گردیده است .[16] با مد نظر قرار دادن نام بانی و محل احداث این بنا ،از اظهارات مورخان محلی همچون :« احمد کاتب » و « موستوفی بافقی »[17] چنین بر می آید که مسجد فرط نام دیگر مسجد پتک بوده است زیرا براساس گزارش این مورخان ،مسجد مذکور « احمد زمجی »بر در حمام مولانا خضر و در نزدیکی دروازه مهریز بنا گردیده است.                      

امروزه یکی از حجرات مسجد مذکور به صومعه امام رضا معروف است وهمچنین آن را « قدمگاه » نیزگویند.[18] جزییات گزارش نویسنده جامع مفیدی در مورد تشریف فرمایی امام رضا (ع) به مسجد فرط و عبارت در آن مکان به شرح ذیل است :[19]

هنگامی که امام رضا (ع) به دستور مامون به خراسان احضار گردید ،در مسیر عبور خود مدت کوتاهی در یزد درنگ کرده ، ودر این مسجد عبادت نموده است . بنابه نوشته وی به برکت ورود آن حضرت (ع ) به این مکان ازآنزمان به بعد دعا در آنجا مستجاب میگرید نویسنده در ادمه این گزارش چنین آورده است ،آنگه آن حضرت به حمام مولانا خضرکه به حمام فرط معروف است وارد گردید ودر آن مکان معجزه به دست ایشان صورت گرفت و آن ماجرا به این شرح است ، در آن ایام شحنه یزد که سلطان قطب الدین زنگی نام داشت به بیماری برص مبتلا شده و هنگام مشرف شدن حضرت علی بن موسی الرضا ،به حمام ، در آن مکان بوده است و در آن وقت به دست حضرت ،بیماری شحنه بهبود می باید .

پذیرش اظهارات «مستوفی » به چند دلیل قابل تامل است :

1ـ مورخان محلی همچون احمد کاتب وجعفری اشاره ای به این رویداد نکرده اند.

2ـبا توجه به حیات نویسنده و تالیف کتاب او که مربوط به عصر صفوی است ،بالتبع تمایلات متعصبانه شیعی حاکم بر این دوره ،تاثیرات شگرف خود را بر این نویسنده همچون سایر عناصر درباری ،بجای نهاده ودر قالب مبالغه ،سخن سرائیها ونقل وقایع غیر تاریخی منعکس شده است.

این مسجد کوچک ، امروزه در کوچه دارالشفاء یزد قرار دارد . بامد نظر قرار دادن وضعیت ظاهری مسجد مذکور اصل بناهای بجای مانده ازآن مربوط به عصر صفویه است وبدین مناسبت ،به درستی می توان قدمت آن را تعیین کرد که آیا در اوایل قرن دوم هجری ساخته شده است ؟زیرا بر اساس شواهد تاریخی ،چنانکه بیش ازاین به آن گفته وپرداخته شد،«احمد زمجی »در زمان امارت خود بر یزد در اوایل قرن دوم هجری آن را بنا کرد .

مطابق کاوشهای باستان شناسی ، تنها قدیمی ترین اثر بجای مانده در مسجد فرط ، سنگ محراب آن میباشد که به لحاظ حجاری و نقش ،مانند آثار تاریخی قرن ششم هجری به نظر می رسد [20].· اما مسجد جامع در مقایسه با مسجد مذکور ،حتی  با گذشت قرنها هنوزسبک معماری اصیل خود را حفظ نمود وبه درستی میتوان قدمت آنرا تعیین نمود. تزیینات گچبری شکنجی ، خشتهای بزرگ ،قوسهای ناری و تاقهای ناوی و اهنگ بکار رفته در این بنا ـ که یاد آور معماری اصیل وبا شکوه عصر ساسانی است ـ مسجد مذکور را به بصورت کهن ترین ودست نخورده ترین مساجد موجود در سطح کشور در آورده است.      

[1] ـمهرداد شکوهی ،  مسجد جامع فهرج ، مجله باستان شناسی و تاریخی ، سال سوم ،شماره اول ،پاییزو زمستان 1367 ،صص18، 19

2ـ نک:جیهانی، اشکالالعالم، ترجمه علی بن عبد السلام کاتب ، ص 116؛ اصطخری ، ممالک ومسالک ، ص112؛ غلامحسین معماریان ، آشنایی با معماری مسکونی ایرانی ، تهران ، انتشارات دانشگاه علم وصنعت ایران ، چاپ دوم ، 1375 ،ص 239 

3ـ اصطخری ، ممالک و مسالک ،ص 112 ؛ جیهانی ،اشکال العالم ، ص116

4ـ غلامحسین معماریان ، آشنایی با معماری مسکونی ایرانی ، ص 239 

 

5ـ محمد کریم پیر نیا ، آشنلیی با معماری اسلامی ، تهران ، دانشگاه علم و صنعت ایران ، چاپ دوم ـ1372، صفحه 38؛ جمعی از نویسندگان ، مجموعه مقالت همایش معماری مسجد : گذشته ، حال  ، آینده ،ج1،اصفهان، دانشگاه هنر ، چاپ اول ، 1378 ،حسین زمر رشیدی ، مسجد در معماری ایران ،  تهران ، انتشارات کیهان ، چاپ اول ـ 1374

 

 

 

 

 

1ـ محمد کریم پیرنیا ، مسجد جامع فهرج ، یزد سازمان میراث فرهنگی  استان یزد ، بی تا

 

3 ـ مهرداد شکوهی ، مسجد جامع فهرج ، مجله باستان شناسی وتاریخ ، صص 18 و19 

4ـ وقف نامه سید رکن الدین حسینی ، جامع الخیرات ، به اهتمام محمد تقی دانش پژوه ، تهران ، فرهنگ ایران زمین ، 1340، ص34 

5ـ  احمد کاتب ، تاریخ جدید  یزذد ، ص56

6ـمستوفی بافقی ، جامع مفیدی ، ج1 ، ص38

7ـ احمد کاتب ، تاریخ جدید یزد ، ص56

8ـ مستوفی بافقی ، جامع مفیدی ،ج 1 ، ص38

9ـ مستوفی بافقی ، جامع مفیدی ، ج1 ، ص39و 40 ؛ ایرج افشار ،یادگارهای یزد ، ج2 ، ص211

10ـ مستوفی بافقی ، جامع بافقی ،ج1 ، صص39و40

1ـایرج افشار ، یادگارهای یزد ،ج2 ، ص212

·  مورخان محلی در ذیل حوادث مربوط به دوران حکومت قطب الدین ، از اتابکان یزد ، در سده هفتم هجری  ذکر کرده اند

ونک: احمد کاتب ، تاریخ جدید یزد، صص 69ـ71 ؛ مستوفی بافقی ، جامع مفیدی ، ج1، صص86ـ87

بنابه گزارش نویسنده جامع مفیدی به علت در اختیار گرفتن  مو قوفات از طرف حاکمان زور گوی  محلی و عدم مرمت و با زسازی ، این مسجد با گذشت زمان به مخروبه ای تبدیل گردید تا اینکه درسال 1078  هـ . ق  به همت مولانا  محمد امین بزاز باز سازی و مرمت گردید . آخرین مرمت و بازسازی آن مربوط به اویل قرن 14 هجری  و بداست سید  ابوالقاسم کلاهدوز صورت گرفته است .( نک : مستوفی باففی ، جامع مفیدی ، ج3، ص651؛ ایرج افشار ، یادگارهای یزد ، ج2 ، صص211ـ 212) 

  • علیرضا آیت اللهی