به گزارش یزدی نیوزموسس و رئیس سابق پایگاه میراث استان یزد در گفتگو با تابناک یزد در خصوص روند ثبت جهانی یزد در سازمان یونسکو اظهار داشت: کلید و شروع ثبت جهانی یزد به اوایل دهه80 برمیگردد. در آن زمان رئیس سازمان میراث فرهنگی استان یزد، مهندس سیدحسینی بود و با مساعدت و پیگیری ایشان این طرح کلید خورد.
وی افزود: در قدم اول در اوایل سال 83 پایگاه میراث فرهنگی شهر یزد راه اندازی شد و با کمک های بی دریغ مهندس سیدحسینی این پایگاه آغاز به کار کرده و توسعه یافت..
این استاد دانشگاه تهران افزود: برای ثبت جهانی شهر ابتدا میبایست در فهرست آثار ملی ایران به ثبت برسد چیزی که تا آن زمان و حتی پس از آن اتفاق نیافتاده بود که شهری در وسعت حدود 900 هکتار ثبت در فهرست میراث ملی شود . این امر بسیار مهم با تلاش های شبانه روزی و حمایت مدیر وقت میراث فرهنگی استان ( جناب آقای مهندس سید حسینی) در سال 84 انجام شد و حدود 900 هکتار از بافت تاریخی یزد ثبت ملی شد و از این طریق هم حمایتهای حقوقی حفاظت از شهر مهیا شد و هم فرصتی شد ذهنیت اهالی شهر برای ثبت جهانی آماده گردد. در همین راستا بر آماده سازی شرایط و نیازهای ثبت جهانی یزد نیز اهمیت داده شد. چرا که از ابتدا هدفگذاری، ثبت جهانی یزد بود.بعنوان مثال اسناد مورد نیاز برای این امر بر اساس استانداردهای مورد تایید ملی و جهانی تهیه و تدوین میشد.
خادم زاده افزود: متاسفانه بعد از تغییر دولت و روی کار آمدن دولت آقای احمدی نژاد و رفتن آقای سیدحسینی از مدیریت میراث استان، به دلیل انتصاب فردی که هیچ تخصص و درکی از حوزه میراث فرهنگی نداشت روند فعالیت های پایگاه پژوهشی دچار اختلال شد. تلاش های گسترده ای برای تعطیلی این پایگاه در دوره مذکور انجام شد اما چون من مسئولیت پایگاه های میراث کشور را هم داشتم تلاش آنها نتیجه بخش نبود و نتوانستند پایگاه یزد را تعطیل کنند. اما بعد از برکنار من توسط آقای بقایی قائم مقام وقت سازمان میراث فرهنگی کشور (با تایید آقای مشایی رییس سازمان) که به درخواست استاندار آنزمان استان یزد و بنا بر پیگیریهای ممتد مدیر وقت میراث فرهنگی استان انجام شد. عملا پایگاه، هویت خود را از دست داد و به تعطیلی کشانده شد و صرفا نام این پایگاه برای گرفتن بودجه های مصوب ملی باقی ماند و و از طرفی رسما فعالیت های ثبت جهانی یزد متوقف شد.
رئیس سابق پایگاه میراث استان یزد یادآور شد: هرچند در این مدت ایشان، قراردادی برای آماده سازی پرونده ثبت جهانی با یک شرکت خصوصی امضا کرد. و اطلاعات موجود پایگاه در قالب پروند ثبت جهانی تدوین و تحویل گردید اما چون نه مدیر وقت و نه حتی مدیران ارشد استانی تمایل و علاقه ای به ثبت جهانی یزد نداشتند، بی نتیجه رها شد و مدیر بعدی نیز دیگر یادی از ثبت جهانی یزد نکرد.
خادم زاده خاطرنشان کرد: باید گفت مدیران میراث فرهنگی دولت نهم و دهم در یزد، در مدت زمان مسئولیت خود در یک اقدام عجیب و قابل تامل بیش از دویست هکتار از بافت تاریخی یزد که به ثبت آثار ملی رسیده بود را، با دادن مجوز به طرح جامع و تفصیلی عملا از محدوده ثبتی خارج کردند که ضربه بسیار بدی به بافت تاریخی محسوب می شود ( که خوشبختانه با پیگری معاون عمرانی استاندار یزد هر دو طرح اصلاح گردید و اشکالات آن تا حد زیادی برطرف شد) و همچنین بسیاری مجوزهای تخریب بناهای ثبتی را صادر کردند از جمله آنها خانه بسیار نفیس و یگانه از دوره سلجوقیان درمحله شیخداد یزد که به تنهایی امکان ثبت جهانی آن وجود داشت را مجوز تخریب دادند. خانه تاریخی در ابرکوه، یک خانه دوره ایلخانی در خیابان مهدی شهر یزد و بسیاری دیگر که یادآوری آنها حسرت و اندوهی جانکاه را برایم تداعی میکند.
وی ادامه داد: پروژه توسعه امام زاده جعفر یزد هنوز مقابل چشممان است که اگر ایستادگی مردمی نبود امروز بافت تاریخی برای همیشه از بین رفته و ناقص تلقی می شد..
دکتر خادم زاده تاکید کرد: با تغییر دولت و روی کار آمدن دولت روحانی، این گله بجای خود باقی است که چرا تخریب آثار تاریخی و ثبتی پیگیری حقوق نشد و مخربین و دهندگان مجوز بدون بازخواستی رها شدند. ولی خوشبختانه حضور مجدد جناب آقای مهندس سیدحسینی بعنوان معاونت عمرانی استاندار یزد باعث شد دوباره ثبت جهانی یزد کلید مجدد بخورد. و با پیگیریها و تلاشهای مجدانه ایشان که هم اعتبارات لازم و هم هماهنگیهای بین دستگاهی ضروری( که این امر از تامین اعتبار بسیار مهمتر و بسیار دشوارتر است ) را فراهم کرد و به نظر من کاری کرد کارستان و اینک که این شهر غنوده در تاریخ و پیچیده در فرهنگ به حق در فهرست میراث جهانی جای گرفته و افتخاری شد برای ایران و جهان.
وی در پایان خاطرنشان کرد: باید بگویم ثبت ملی و همچنین ثبت جهانی شهر یزد مدیون زحمات و دلسوزی های مهندس سیدحسینی است و ایشان حق بزرگی بر گردن یزد و یزدیان دارند. امیدوارم در مقیاس استانی و در مقیاس ملی قدردان زحمات او افرادی چون ایشان باشند که خاموش و بی صدا و بی ادعا در تعالی فرهنگی و مادی جامعه تلاشی شبانه روزی دارند.
نماینده مردم اردکان در مجلس شورای‌اسلامی نیز خطاب به مسوولان و مدیران شهر یزد، ثبت جهانی این شهر را آغاز یک راه خطیر ذکر کرد و به «ایسنا» گفت: «ثبت جهانی شهر یزد یعنی ارزشهای جهانیِ این شهر از سوی دنیا احراز شده و از این به بعد، حفاظت و مدیریت این شهر باید مطابق استانداردهای یونسکو در اندازه‌های یک شهر جهانی باشد.» محمدرضا تابش افزود: «بافت تاریخی شهر یزد با دربرداشتن ارزشهای فرهیخته مدنیت، معماری و حفظ آداب و رسوم و فرهنگ عامه خود، به‌عنوان اولین نمونه از بافت‌های تاریخی زنده و مسکونی در جهان، در فهرست میراث جهانی و بشری یونسکو قرار گرفت؛ بافت هزارساله‌ای که گنجینه‌ای از شاخص‌ترین فرم‌های معماری، سرشار از سنت‌های آیینی و شفاهی و در نهایت یک نمونه‌ای ملموس و قابل استناد به تلاش برای زندگی بهتر در قلب کویر مرکزی ایران است.» به باور وی، بادگیرها، زنجیره پیچیده مسیر قناتها و استفاده از خشت و گل در معماری اصیل این بافت تاریخی از جمله شاخص‌ها و نقاط برجسته این بافت فرهنگی است.این نماینده مجلس ضمن تبریک این موفقیت، ابراز امیدواری کرد که با جهانی‌شدن بافت تاریخی یزد هرچه بیشتر چهره انسانی، شریف و صلح‌طلب مردم ایران و استان و این شهر تاریخی به جهانیان معرفی شود و با تحکیم پیوندهای فرهنگی میان جوامع بشری در مسیر آینده‌ای عاری از جنگ گام برداریم.
خدمت متقابل یزد و گردشگری
در همین حال معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز ضمن تبریک به مناسبت این رویداد، گفت: «با ثبت جهانی شهر یزد، پنجره بازتری به‌روی گردشگری آن نیز بازمی‌شود که شایسته است در این فرصت مغتنم، علاوه‌بر مسوولیت حفظ و نگهداری، معرفی، ترویج و جذب گردشگر با نگاه فرهنگی و تاریخی را نیز در دستور کار قرار دهیم.» به اعتقاد مرتضی رحمانی‌موحد، برای استفاده از امتیاز ثبت‌جهانی یزد، باید با تعریف رویدادها و برنامه‌های بین‌المللی در این شهر، به افزایش قدرت تصمیم‌گیری گردشگران فرهنگی جهانی برای انتخاب مقصد ایران و یزد کمک کرد.وی که با «ایرنا» گفت‌وگو می‌کرد، ضمن برشماری مزیت این ثبت‌جهانی، تصریح کرد: «اماکن و بناهای تاریخی فرهنگی کشور که در استانداردهای جهانی ثبت و مطرح می‌شوند، مورد حمایت موسسات بین‌المللی تخصصی مثل سازمان جهانی گردشگری قرار می‌گیرند که این یک امتیاز، موفقیت و دستاورد برای کشور ما می‌شود.» معاون گردشگری کشور تاکید کرد: «مدیریت عالی استان باید نظارت و مراقبت‌ها را برای بافت تاریخی یزد دوچندان کند و از نظر بودجه و مدیریت ساختاری توجه ویژه‌ای داشته باشد تا با این نگاه و اعتبار بین‌المللی بتوانیم جایگاه یزد را بیش از گذشته نزد جهانیان معرفی کنیم و رضایتمندی جامعه محلی را با اجرای گردشگری مسوولانه فراهم کنیم.»
اهمیت جهانی شدن یزد برای کل ایران
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز ثبت یزد را خبر خوبی برای جامعه فرهنگی-تاریخی و سیاسی ایران عنوان کرد و گفت: «این رویداد فرصت‌هایی را در مسیر توسعه پایدار ایران فراهم خواهد کرد.»سید علی‌اصغر ظریفکارفرد در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران افزود: «باید برای بهره گرفتن از این فرصت پیش‌آمده، سیاست‌گذاری مناسبی انجام شود. این شهر و شهرهای اطراف آن به خدمات و زیرساخت مناسب نیاز دارد. در این صورت سراسر ایران از آثار حضور توریست بهره خواهند برد.» وی این اتفاق را در جذب گردشگر موثر دانست و تصریح کرد: «توریست‌های جهانی به مساله ثبت شدن جهانی یک اثر اهمیت بسیاری می‌دهند. از طرف دیگر، توریست‌هایی که به ایران می‌آیند، توریست‌های فرهنگی هستند و از کشورهای پیشرفته به‌قصد تامل و تحقیق درباره آثار فرهنگی ایران می‌آیند و دغدغه متفاوت‌تری از توریسم تفریحی دارند. از این‌رو، این اتفاق تاثیر مثبتی در بازدید آنها از ایران خواهد داشت.»به گفته عضو هیات نمایندگان اتاق شیراز، این موضوع مزیت‌هایی برای کل ایران خواهد داشت؛ توریست یزد و مزیت آن، به شهرهای دیگر ایران سرازیر خواهد شد.
به عنوان نخستین شهر تاریخی ایران؛ یزد ثبت جهانی شد