**********************
دومین هم اندیشی حامیان بزرگ ترین بافت خشتی زنده جهان، در تهران برگزار شد
در دومین هم اندیشی حامیان بزرگ ترین بافت خشتی زنده جهان که با حضور مشاور ارشد و مسئول دفتر رییس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری، دبیرکل یونسکو در ایران، دکتر محیط طباطبایی، مهندس سیدحمید کلانتری، دکتر قلی‌نژاد، دکتر علیرضا آیت اللهی و متخصصان معماری و مرمت برگزار شد، اعضا به بیان دیدگاه ها و راهکارهای خود در مورد شهر تاریخی یزد پرداختند.
در این نشست دکتر محیط طباطبایی با لحن گیرایش، از تجربه‌های تاریخی می‌گوید و از اهمیت شهروندان در شهر آغاز می کند. وی مهم ترین بخش را نگاه جامعه می داند که تا تغییر نکند، تغییری در جامعه صورت نمی گیرد. وی می افزاید: در کشور ما از زمان هخامنشیان تا زمان مشروطه، با تمام تغییر و تحولات، تا نگاه ها تغییر نکرده است تحول ساختاری نمی یابد و در جامعه جهانیِ امروز همه نزدیک به همیم و باید از ویژگی های جامعه آگاه باشیم. وضعیت فلورانس تنها به خاطر مرمت و جامعه شناسی بهبود نمی یابد. بلکه دید و زاویه نگاه است. اگر دیدگاه فقط بازار و گردشگری باشد، تنها دید اقتصادی است. تحول اجتماعی بعد از جنگ جهانی، اروپای امروز را رقم زده است.
یزد موفق بوده اما تنها در یک منظور. بازار و بافت را برای کارکردش نگاه داشته. این ها مسکّن است. اگر تغییر از جزء به کل صورت بگیرد باید تغییر دیدگاه به هویت و منزلت ایجاد شود تا ارزش ها معنی یابد. تا در سیاست ها، تعریف گردشگری، مهاجرت، بافت، توسعه، منزلت و ارتقای سطح اجتماعی معنی یابد. با این همه تجربه، جامعه به یک حرکت جامع تر نیاز دارد. تا نگاه به توسعه و اقتصاد و زندگی، تغییر یابد. به ویژه در بخش مرجع که بحران را برای جامعه آفریده است.
دکتر علیرضا آیت اللهی، یادآوری می کند که دانشکده لیون، در سال 1978 مؤسسه معماری و شهرسازی با خشت خام ساخته و این محور نمایشگاه جهانی خشت خام شده و نتیجه در سمینار «معماری، نه وابستگی به گذشته، بلکه نگاهی به آینده مترقی» در مورد معماری خشت خام و بافت شهری مطرح شده و ما اکنون باید به مطالعات جهانی در این 30 سال، توجه کنیم.
دکتر علی غفاری نیز با احساس نزدیکی به یزد بیان می کند که وقتی به دانشکده معماری یزد می روی، تأثیری را که فضا بر انسان می گذارد کاملا حس می کنی، مقیاس انسانی آنجا کیفیتی دارد که آرامش می دهد و فارغ التحصیلان آنجا حتی غیریزدی ها از جنس دیگری خواهند بود.
این عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی می افزاید: این معادله ابعاد گوناگونی دارد که مهم ترین آن ارزشی است و باارزش تر از خود بافت، فرهنگ یزدی است. که باید احیا شود تا بافت احیا شود. نسل قدیم هنوز زنده است و سخت کوشی و قناعت و دیگر ویژگی ها نیز. باید بیشترین مشارکت را از خود مردم گرفت و این پس از برنامه ریزی طرح اتفاق نمی افتد. حتی از نظر مردم عادی هم باید بهره گرفت و مشارکت را از آنجا شروع کرد.
مهندس اکبر تقی زاده نیز تجربه مشارکت در احیای بازار تبریز را با موفقیت بیان می کند: سال 73 در بازار تبریز، بسیاری از مکان ها فروریخته و ناامن بود. همه به نتیجه رسیده بودند که باید از ثبت خارج شود تا تخریب شود. اگر فکر می کنید ارزش دارد یکی دوتا تیمچه را نگاه دارید. ما ابتدا آسیب شناسی کرده بعد بخشی پیش بینی کردیم با این عنوان که: «چه باید کرد». در آن آسیب شناسی مشخص شد دولت از ابتدا در مدیریت آثار مداخله کرده و سپس در امر مرمت. و هرچه مداخله هر دولتی بیشتر شده بازاری ها کنار کشیدند. نکته دیگر اینکه با مرمت حفاظتی نمی توان بافت را زنده کرد. بافت را باید احیا کرد و فقط به احیای بنا نباید توجه کرد بلکه باید برای تمام حوزه ها توان بخشی کرد. ما حتی توان بازاری های نیازمند را نیز تأمین می کردیم. نبود مدیریت یکپارچه مشکل بافت بود که باید توجه می شد. اما چه باید کردها را می توان به صورت مدون در اختیار دوستان قرار داد.
دکتر سعیدآبادی، نیز عقیده دارد: نگاه بالا به پایین نه عملی است نه انگیزه و همت آن وجود دارد و نگاه دوم از پایین به بالاست و کار این مجموعه از آن دسته است. ایجاد مطالبه و توقع، راهکار مناسبی است.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران می افزاید: برای ثبت جهانی بافت هنوز امکان وجود ندارد. مدیریت کلان شهر یک الگو را نپذیرفته اند. اگر بتوان کاری کرد که ثبت شود این تعهد به کنوانسیون میراث جهانی، پازل را کامل تر خواهد کرد گرچه امکان نیافتن خود این ثبت نیز جای پرسش دارد. قرین کردن میراث معنوی با میراث ملموس به بافت کمک خواهد کرد و پژوهش پیمایشی برای سنجش انگیزه مردم برای حفظ بافت بسیار مهم است.
گفتنی است در آغاز این نشست سیدمحمد بهشتی، مشاور ارشد رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به بیان جامع ویژگی های یزد و یزدی ها و ارزش شهر تاریخی می پردازد و مهندس سیدحمید کلانتری که ریاست جلسه را بر عهده دارد، با بیان کوتاهی از نشست نخست که با حضور مسئولان شهری و متخصصان معماری و مرمت برگزار شد، بازتاب آن را بسیار خوب ارزیابی می کند و ابراز امیدواری می کند این همت با نشست ها و گفتگوها تداوم یابد تا دیدگاه ها و رهنمودهای افرادی که در مورد بافت و احیای آن دیدگاهی دارند، گردآوری شده و تابا بتواند از این دیدگاه ها بهره برداری کند.
وی ابراز امیدواری می کند که خیر و برکت این نشست ها برای یزد زیاد باشد و آقای نجفی و آقای تابش، میزبانان بعدی این نشست ها باشند. این مجموعه به یک نهله فکری تبدیل شده و شاید این تنها بافت نسبتاً جامع که وجود دارد و خیلی تخریب نشده، حفظ شود و بنیادها و گروه های فرهنگ و هنر یزد به مدد این مجموعه بیاید. وی در پایان نتیجه می گیرد که بحث جدید نشست امروز، این بوده که بافت تاریخی را تبدیل به شهر تاریخی کنیم و برقراری تفاهم و توافق با مردم که زندگی جدیدی را در یزد بپسندند و توسعه دهند. تا شهر جدیدی با عنوان شهر تاریخی یزد با ویژگی های ویژه اش احیا شود.
حمیدرضا صالحیه یزدی مدیرعامل تابا نیز خاطرنشان می کند: ما به این رسیدیم که باید یزد و یزدی بودن را متذکر شویم. می دانیم این سرمایه است. و شعارمان از آغاز، سرمایه گذاری در تاریخ بوده است. امید داریم حداقل نشست های ماهانه با این منظور داشته باشیم و شما راهنمای درست ما باشید.
گفتنی است دیگر حاضرانِ این نشست که در ساختمان «پژهان» برگزار شد، مهندس پژمان ضیائیان، دکتر احمد روستا، دکتر کاظم مندگاری، مهندس سیدمنصور علاقه‌بند، مهندس پوینده، مهندس سیدمحمدرضا فهیمی، دکتر مهدی صادق‌احمدی و مهندس لیلی اولیا بوده‌اند و به گفته حمیدرضا صالحیه یزدی، نشست بعدی این مجموعه 15 بهمن ماه در یزد برگزار خواهد شد.
مطلب این صفحه را به زبان دلخواه خود ترجمه کنید
